7 sep
Cultuuronderwijs voor pabo studenten
Het LKCA publiceerde deze zomer een artikel waarin cultuuronderwijs op de pabo onder de loep genomen wordt. Liesbeth Kleuver (vakleerkracht beeldend groep 3-8, ICC’er en consulent beeldende vormgeving) beschrijft een situatie waarin pabostudenten over het algemeen maar weinig de kans krijgen om zich echt te ontwikkelen in cultuureducatie. Hoe zit dat?
Leren van de besten…?
Wie een onderwerp zelf goed begrijpt, zal er ook betere lessen in geven. Maar praktijkbegeleiders op de pabo die echt affiniteit hebben met kunstvakken en hun studenten hier in mee kunnen nemen, die lijken er niet zo veel te zijn. En zijn ze er wel, dan krijgen ze doorgaans maar weinig gelegenheid om hun kennis en vaardigheden aan de studenten door te geven. Kleuver schrijft: “Kunstvakdocenten op de pabo doen hun stinkende best, maar als je in de eerste twee jaar van een voltijdstudie maar 10 contacturen per studiejaar hebt (en bij een deeltijdstudie maar 7) hoe moet je dan én voldoende voorbeeldlessen geven om te zorgen dat studenten eigen vaardigheden ontwikkelen én een uitgebreid theoretisch programma toegankelijk maken en verbinden met de toekomstige lespraktijk?”
Leren van internet dan?
Weinig contacturen dus, maar gelukkig vindt er veel (zelf)studie online plaats. En wanneer er onvoldoende tijd is voor een docent om een goede les uit te werken, kan een bestaand instructiefilmpje uitkomst bieden. Dan is het wel de vraag wat voor filmpjes er bij gepakt worden. Pinterest staat vol met DIY knutselwerkjes, maar dat is iets heel anders dan lesmethodes die je leren bevragen, associëren en interpreteren. “Het risico van de perfecte zo-doe-je-dat-filmpjes is dat die de creativiteit, waarbij een proces van onderzoeken en uitproberen hoort, eerder remmen dan stimuleren” schrijft Kleuver.
Vaste plek
Kleuver onderschrijft het belang van verankering van kwalitatief cultuuronderwijs op scholen. Zij sluit af met: “Een vaste plek voor kunstdocenten in een schoolteam borgt kwaliteit wel en werkt ook nog eens werkdrukverlagend voor de zwaar belaste leerkracht in het primair onderwijs.”
Wat doen wij?
Bij stel je voor zetten we ons in voor de verankering van cultuureducatie in het basisonderwijs. Op verschillende scholen zijn de Stel je voor lessen al jaren een vast onderdeel van de schoolweek. Daarnaast ontvangen Villa Zebra en Maas theater en dans allebei jaarlijks groepen pabostudenten in eigen huis. We zetten ons in om het belang van verbeelding en creativiteit aan de studenten en leerkrachten over te dragen. Binnen Stel je voor is een kunstwerk of scène als eindproduct niet het belangrijkst: we willen de kinderen stimuleren in hun verbeelding, het verleggen van grenzen en het onderzoeken van mogelijkheden. Daarbij proberen we altijd de leerkrachten mee te nemen in de manier waarop een kunstenaar kijkt: met een open blik waarin alles mogelijk is.
Wil je het volledige artikel van Liesbeth Kleuver en de reacties lezen? Klik hier om naar de website van het LKCA te gaan.
2 sep
Stel je voor op het Speciaal Onderwijs
In schooljaar 2020/2021 worden er vanuit Stel je voor niet alleen cultuureducatielessen gegeven op het regulier onderwijs, maar wordt het project ook doorgetrokken naar een school voor Speciaal Basisonderwijs en twee cluster 4 scholen voor het Speciaal Onderwijs. Theaterdocent Eva Beijneveld zat afgelopen jaar in het team dat de eerste Stel je voor lessen op cluster 4 school De Piloot ontwikkelde. Ze geeft een inkijkje in de theaterlessen bij groep 1 t/m 5 op het Speciaal Onderwijs.
Theaterles voor het Speciaal Onderwijs, hoe gaat dat?
“Je kunt kinderen in je klas hebben met bijvoorbeeld een vorm autisme, een angststoornis of een spraak- en taalstoornis. Je moet voor hen een veilige en duidelijke setting creëren voordat je aan de slag kunt met de inhoud van theater en dans. Ze hebben hun vaste plek in de kring, een eigen plek op de bank, en als ik zeg: ‘Jullie gaan zometeen staan’ kan dat al verwarrend zijn. Het vraagt van mij als docent dat ik éxtra duidelijk en rustig over kom bij alles wat ik zeg en doe. Tegelijk moet ik ter plekke inspelen op de behoeftes van zowel de individuele leerling als de groep. En herhaling werkt heel goed. Er was bijvoorbeeld een jongetje dat die nieuwe theaterlessen in het begin heel spannend vond en dat uitte door het maken van geluiden met zijn mond en neus. Hij voelde zich duidelijk heel ongemakkelijk, des te meer als ik iets tegen hem persoonlijk zei. Maar in de loop van de weken ging hij steeds meer meedoen en contact maken met mij. Aan het einde zag ik echt dat hij trots was.”
Wat wil je bereiken met de theaterlessen?
“Een stukje ontspanning en spelplezier, maar ook zelfvertrouwen en zelfliefde. Veel kinderen voelen zich niet de hele tijd prettig, zijn onzeker of angstig. Ik vind het fijn als ze even kunnen ontspannen en genieten. Als ik ga spelen bijvoorbeeld, of de dansdocent naast mij gaat dansen, dan hangen de kinderen aan onze lippen, worden ze stil en zijn ze helemaal verwonderd. Zo had ik afgelopen jaar een meisje in mijn groep dat maar moeilijk bij de les te houden was. Ze zat volledig in haar eigen belevingswereld. Maar op het moment dat ze door de dansdocent opgetild werd en als het ware kon vliegen op de rug van haar juf, ging ze kraaien en joelen van geluk. Ze liet haar armen meebewegen op de muziek, helemaal ontspannen in het moment. Elke leerling heeft zijn eigen manier om ‘aan’ te gaan en geraakt te worden. En het mooiste vind ik dat ze door herhaling en veiligheid de kans krijgen om te groeien en zichzelf te verbazen. Dan kunnen ze bij het horen van een compliment van oor tot oor glúnderen en zelf ook denken: ‘ja, dat heb ik goed gedaan’.”
28 aug
Katendrecht gaat los
Vrijdag 28 augustus was de startdag voor leerkrachten en vakdocenten op OBS De Schalm op Katendrecht. De Schalm is enthousiast over Stel je voor en gaat ook dit jaar de samenwerking aan. Op De Schalm krijgt cultuureducatie aandacht in verschillende vormen: hier komen het regulier onderwijs, de theater-, dans- en beeldende lessen van Stel je voor én de muzieklessen van SKVR samen. En dat ze echt samenkomen en niet alleen maar naast elkaar bestaan, dat was voelbaar op deze startdag. Leerkrachten, vakdocenten en coördinatoren stortten zich vol op de workshops en gingen met elkaar in gesprek over de lessen en de kinderen.
Kijken naar de wijk
In de ochtend kregen de leerkrachten van De Schalm een voorproefje van de lessen die de vakdocenten komend schooljaar gaan geven. De vier disciplines gaan komend schooljaar werken vanuit een gezamenlijk vertrekpunt: de eigen wijk Katendrecht. Een wijk met een rijke geschiedenis, maar ook het alledaagse thuis voor de kinderen die er nu wonen en naar school gaan. De mini workshops theater, dans, beeldend en muziek werden dan ook in de Katendrechtse buitenlucht gedaan. Hup, de wijk in! In een snelkookpan van een half uurtje werd de creativiteit van de leerkrachten aangewakkerd en in iedere workshop werd met andere ogen naar Katendrecht gekeken. De groep van Jenny (dans) verraste alle aanwezigen inclusief toevallige voorbijgangers met een choreografie aan de voet van de Rijnhavenbrug, de groep van Pam (muziek) kreeg aan de kade iedereen aan het zingen met een zeemanslied, de groep van Chyramain (theater) zette iedereen in beweging met tableau-opdrachten en elfjes over de Walhallalaan, Fruitlaan en Tolhuisstraat en de groep van Rowan (beeldend) wist in mum van tijd met papier en fotografie nieuwe samenstellingen te maken van wat er rond de school te zien is. Leren durven en durven leren is het motto voor komend jaar, en dus gingen ook de leerkrachten de uitdagingen van onze vakdocenten met open blik aan.
Eén taal, één verhaal
Eén taal, één verhaal. Dat willen OBS De Schalm, KCR, Villa Zebra, SKVR en Maas theater en dans gezamenlijk realiseren voor groep 1 t/m 8. En daarom schoven ze na de workshops bij elkaar aan (in grote kringen, want we blijven afstand houden…) om de plannen voor het nieuwe schooljaar in groepsverband te bespreken. De Schalm is klaar voor het nieuwe schooljaar!
Meer weten over Stel je voor op De Schalm? In 2015 maakten we een mini docu van 5 minuten over de lessen. Bekijk hem hier.
19 aug
Een nieuw seizoen Stel je voor
Stel je voor gaat door! Wij zijn er trots op dat we ook in schooljaar 2020/2021 gaan knallen op bekende én nieuwe Rotterdamse scholen. Op 31 augustus begint het schooljaar voor de leerlingen, maar de voorbereidingen beginnen natuurlijk al eerder. Niet alleen op de scholen overigens, ook bij Villa Zebra en Maas theater en dans. De startgesprekken worden gepland, brainstorms voor kick-offs verschijnen in agenda’s, en de ideeën zullen komende weken steeds meer gaan stromen. We gaan er een mooi jaar van maken!
Twaalf keer live
We stappen het nieuwe semester in met twaalf Rotterdamse scholen: Augustinusschool, RVKO, Bergse Veld School, De Bergse Zonnebloem, Emmausschool, De Lis, Lucasschool, OBS Oscar Romeroschool, ODBS Pierre Bayle, De Piloot, OBS ’t Prisma (2 locaties), OBS De Schalm, en KBS De Willibrordschool. En zoals het nu lijkt, kunnen we op elk van deze twaalf scholen weer live in de klas aan de slag met de kracht van verbeelding!
Elkaar inspireren
Twaalf scholen met leerlingen van alle leeftijden en een heleboel leerkrachten en vakdocenten. Een hoop mensen om geïnspireerd van te raken! Houd deze website in de gaten voor updates van Stel je voor op andere scholen. Wie weet zie je iets wat je raakt of wat je zelf wilt uitproberen?
23 jul
Tijdens de lockdown in het voorjaar gingen theaterdocent Lisette van Maanen en dansdocent Martine van Leengoed (Maas theater en dans) voor OBS Pierre Bayle over op video om tóch hun lessen te kunnen geven. OBS Pierre Bayle wilde de theater- en danslessen graag zo snel mogelijk weer terug toen ze weer open gingen, maar onze docenten mochten vanwege de coronaregels niet naar de school toe. Daarom hebben Lisette en Martine zes weken aan lessen op video gemaakt.
Net als op school, gaven ze ook op video verschillende lessen voor verschillende groepen (1 t/m 8). Hoe was het om les te geven voor de camera in plaats van de groepen? Martine vertelt: “Het was best moeilijk omdat ons vak gaat over reageren op de kinderen. Dat kon nu niet. Maar het was fijn om dit samen met Lisette te doen: zo hadden we in ieder geval elkaar om te zien hoe een opdracht werkte. En het was wel heel leuk om te verzinnen wat de kinderen zelf zouden kunnen. ” Benieuwd hoe die zes weken er uit hebben gezien? Bekijk de terugblik hieronder om een indruk te krijgen.
