Wie ben IK? Veelzeggende portretten in de eerste schoolweken van OBS Pierre Bayle

OBS Pierre Bayle startte schooljaar 2020/2021 met bijzondere aandacht voor de Gouden Weken: de eerste periode met nieuwe klassen, die essentieel is voor de groepsvorming. Het docententeam vroeg aan beeldend docent Vanessa Obinu of zij aan de slag wilde gaan met samenwerking, (lichaams)taal en de impact die woorden kunnen hebben op een ander. “Best serieus zeg maar”, aldus Vanessa met een knipoog. Zij maakte een reeks portretlessen rondom de vraag: Wie ben IK? Kijk mee naar het wonderlijke groepsproces en de prachtige portretten.

Wat zie je?
De leerlingen beginnen de eerste les met het bestuderen van het werk van Peter de Vito. Deze fotograaf maakt portretten waarbij (voor)oordelen van andere mensen op het gezicht te lezen zijn. “Wat zie je?” Vraagt Vanessa aan haar groep. “Zijn het complimenten? Kwetsend? Waarom zou de kunstenaar die woorden zo op het gezicht geplaatst hebben?” Vervolgens krijgen de leerlingen nieuwe foto’s aangereikt en omschrijven ze in groepjes wat ze zien. Met stempels laten ze hun inDRUK achter op het portret: woorden die puur het uiterlijk omschrijven, zoals rood haar, sproeten of lange nek, maar ook karaktereigenschappen, emoties, beroepen en namen. Vanessa blikt terug: “Bij het nabespreken viel het op dat veel kinderen karaktereigenschappen toeschreven aan de portretten, terwijl ze niks over diegene wisten. Er werden soms best gemene dingen gezegd. Ze vonden het zelf eigenlijk wel verrassend dat ze dat bedacht hadden door het zien van iemands haar of kleren.”

Portret door Peter de Vito
inDRUK van de klas

Een beter beeld van je klasgenoten
Nu gaat de aandacht naar de klas. Hoe goed kennen ze hun klasgenoten eigenlijk? Weten ze van elkaar hoeveel broertjes of zusjes ze hebben en wat ze de allermooiste kleur van de wereld vinden? En als je het niet weet, wat doe je dan? Juist: dan vraag je het! De uitkomsten van de mini-interviews worden in woordwebben gevangen. Met de nabespreking van vorige week nog in gedachten, gingen ze uit zichzelf heel bewust naar positieve woorden zoeken. Vanessa vraagt de leerlingen om de woorden die écht bij iemand passen, op elkaars gezicht te plakken. Ze gebruiken transparante plakkertjes, net als in de foto’s van Peter de Vito. Zo fotograferen ze elkaar. Dat levert niet alleen mooie portretten op; ze hebben elkaar ook weer een stukje beter leren kennen.

Zelfportretten
Dan verschuift de aandacht van het beeld van de ander naar henzelf: van het fotoportret maakt iedere leerling een getekend zelfportret. Ze krijgen alle vrijheid om te bedenken hoe zij zichzelf willen laten zien. Vanessa: “Je kan natuurlijk je gezicht tekenen, met je eigen unieke haren, neus, ogen en mond. Maar je maakt het nog meer jij wanneer je verbeeldt wat je leuk of lekker vindt, wat je lievelingssport is of wat je later worden wilt. Vraag aan jezelf: Wie ben IK?” De week erna is het Kinderboekenweek. Het thema is ‘En toen?’. In de laatste les maken ze daarom een zelfportret in het teken van de eigen, kleine geschiedenis. “Dat je vroeger bijvoorbeeld in Afrika voetbalde op straat. Of dat je graag met autootjes speelde. Of die keer dat je jezelf geschminkt had.” legt Vanessa uit. Iedere leerling kiest een aspect van zijn persoonlijke geschiedenis en verwerkt dat in een nieuw, laatste zelfportret. Dan zijn ze klaar en kijken ze terug op hun portrettenserie.

Open sfeer
De leerlingen zijn nu een paar weken bezig geweest met thema’s als oordelen, vooroordelen en de indruk die je achterlaat met woorden. Tegelijk hebben ze hiermee de kans gekregen om zichzelf én elkaar beter te leren kennen in deze Gouden Weken. Vanessa: “Ze vonden het gaandeweg steeds makkelijker om zichzelf te laten zien, ook omdat ze steeds positiever op elkaar reageerden. Het was mooi om te zien hoe respectvol ze met elkaar omgingen.”

Nieuwe expo bij Villa Zebra

Op vrijdag 25 september 2020 opende Villa Zebra de nieuwste expositie voor kinderen van 5 tot 12 jaar: Sea de Zee. Ben jij al gaan kijken?

Sea de Zee is een tentoonstelling vol schilderkunst, beeldhouwkunst, installaties, gedichten en spoken word. Ga mee met de stroming, kijk en luister naar de zee. Klim op het duinpan en verschuif interactieve werken groter dan jezelf van Nazif Lopulissa. Jut bij de strandinstallatie van Esther Dijkstra, kruip dwars door monsters van Nurzehra Ulukaya… en laat je meevoeren door gedichten van verschillende dichters, zoals Derrek Otte, Dean Bowen en burgemeester (en dichter) Ahmed Aboutaleb.

Gedurende de tentoonstelling verzamel je ideeën voor je gedicht, waarna je dit gedicht aan elkaar plakt en per flessenpost verstuurt naar de volgende bezoeker. Ook volg je een workshop waarin je zelf een kunstwerk maakt. Spring in het diepe en ga spelen met je verbeelding!

Je boekt jouw kaartje voor Sea de Zee op de website van Villa Zebra.

Ontvang jij de nieuwsbrief al?

Wil jij op de hoogte blijven van Stel je voor? Binnenkort verschijnt de eerste digitale nieuwsbrief van dit seizoen. Schrijf je in, dan zie je ‘m vanzelf in je mailbox!

Benieuwd naar verhalen over Stel je voor, tips of inspiratie? Op deze pagina verschijnt regelmatig iets nieuws!

Podcast tip: Cultuur in de klas

“Iedereen snapt dat kinderen op school moeten lezen, schrijven en rekenen. Maar wat word je wijzer van theater, dans beeldende vorming of muziek? Wat vinden leerkrachten hiervan, wat zegt de wetenschap en wat vinden kinderen zelf?” Kunstgebouw bestaat 25 jaar en trakteert op een driedelige podcast serie: Cultuur in de klas, door Marlieke Fris en Annemarie Hogervorst.

Wat verbeeld jij je?!
De eerste aflevering (7 sept) heeft de titel Wat verbeeld jij je?! en gaat over kijken naar kunst met de klas. Marlieke Fris en Annemarie Hogervorst bezoeken samen met leerlingen van groep 5 een theatervoorstelling. Ze spreken met de leerlingen maar ook met acteurs Joeso Peters en Silas Neuman van het PNTheater, onderzoeker Theisje van Dorsten van Rijksuniversiteit Groningen en Petra van der Vlist en Dennis van Nieuwkoop van Pabo Inholland Den Haag.

Voor op je luisterlijst
Zelf luisteren? De eerste aflevering van Cultuur in de klas duurt een kleine 25 minuten en is te beluisteren op de website van Kunstgebouw: www.kunstgebouw.nl/podcast